Kültür Mantarı Tohumu (Misel) Ekimi: Adım Adım Rehber
Kültür mantarı yetiştiriciliği, özel koşullar gerektiren ancak doğru adımlar izlendiğinde oldukça verimli sonuçlar veren bir süreçtir. Mantar tohumu olarak bilinen "misel"in ekimi, yetiştiriciliğin en kritik aşamalarından biridir. İşte kültür mantarı tohumu ekiminin detaylı anlatımı:
1. Ön Hazırlık ve Malzeme Temini
- Kaliteli misel (tohum) seçin: Taze, beyaz renkli ve küf içermeyen miseller tercih edilmelidir.
- Kompost hazırlığı: Mantar yetiştirmek için özel olarak hazırlanmış, pastörize edilmiş kompost kullanılmalıdır. Kompost, mantarın besin ihtiyacını karşılayan organik bir karışımdır (genellikle saman, tavuk gübresi ve alçıtaşı içerir).
- Uygun yetiştirme ortamı: Plastik torbalar, kutular veya raf sistemleri kullanılabilir. Ortamın dezenfekte edilmiş olması şarttır.
- Diğer malzemeler: Eldiven, maske, termometre, nem ölçer ve steril aletler (örneğin, misel ekimi için çubuk).
2. Kompost Yerleştirme ve Koşulların Ayarlanması
- Kompostu yetiştirme kaplarına 15-20 cm yüksekliğinde yerleştirin ve hafifçe sıkıştırın.
- Ortam sıcaklığını 24-27°C arasında sabit tutun. Nem oranı %80-90 civarında olmalıdır. Bu koşullar, miselin gelişimi için idealdir.
- Işıklandırmaya gerek yoktur; karanlık veya loş ortam tercih edilir.
3. Misel Ekim İşlemi
- Misel ekimi öncesi ellerinizi ve kullanacağınız aletleri dezenfekte edin toz ve mikrop bulaşmasını önlemek için.
- Kompost yüzeyine 5-8 cm aralıklarla 2-3 cm derinlikte çukurlar açın. Bu işlem için steril bir çubuk veya parmak kullanabilirsiniz.
- Her çukura ceviz büyüklüğünde misel yerleştirin ve üzerini kompostla hafifçe kapatın. Alternatif olarak, miseli kompost yüzeyine serpip üstünü ince bir kompost tabakasıyla örtebilirsiniz (yaklaşık 1-2 cm).
- Misel ekiminden sonra kompost yüzeyini nemlendirmek için steril su püskürtebilirsiniz, ancak aşırı sulamadan kaçının.
4. İnkübasyon (Kuluçka) Dönemi
- Ekimi yapılan kompostu, sıcaklığı ve nemi kontrol edilen karanlık bir ortamda 2-3 hafta boyunca bekletin.
- Bu sürede misel, kompost içinde beyaz bir ağ (miselyum) oluşturarak yayılır. Ortam sıcaklığını 24-27°C arasında tutmaya devam edin.
- Düzenli olarak nem kontrolü yapın; gerektiğinde su püskürterek nemi koruyun.
5. Örtü Toprağı Uygulaması
- Miselyum tüm kompostu kapladığında (yaklaşık 2-3 hafta sonra), üzerine 3-5 cm kalınlığında örtü toprağı (genellikle torf ve kireç karışımı) serpin.
- Örtü toprağı, mantar oluşumunu tetikler ve nemi dengeler. Bu toprağı hafifçe nemlendirin, ancak ıslak olmamasına dikkat edin.
6. Hasat Öncesi Bakım ve Koşul Değişikliği
- Örtü toprağı uygulandıktan sonra sıcaklığı 16-18°C'ye düşürün. Nem oranını %85-90 seviyelerinde tutun.
- Ortamı havalandırarak karbondioksit birikimini önleyin; bu, mantar başlarının oluşumunu teşvik eder.
- Yaklaşık 1-2 hafta içinde ilk mantar başları görülmeye başlar. Bu aşamada, doğrudan mantarlara su değdirmemeye özen gösterin.
7. Hasat ve Sonrası
- Mantarlar şapkaları tam açılmadan, henüz kapalıyken hasat edilmelidir. Mantarı hafifçe bükerek veya keserek toplayın.
- Hasat sonrası kompostu temizleyin ve birkaç dalga halinde yeni mantar oluşumunu bekleyin. Toplam yetiştirme süreci 8-10 hafta sürebilir.
Önemli İpuçları ve Dikkat Edilmesi Gerekenler:
- Hijyen kurallarına kesinlikle uyun; mikrop ve küf bulaşması tüm ürünü kaybetmenize neden olabilir.
- Kompost ve misel kalitesi, verimi doğrudan etkiler; güvenilir satıcılardan alışveriş yapın.
- Sıcaklık ve nem değişimlerini sürekli kontrol edin; ani değişiklikler misel gelişimini durdurabilir.
- Evde küçük ölçekli yetiştiricilik yapıyorsanız, hazır misel kitleri kullanarak süreci basitleştirebilirsiniz.
Kültür mantarı tohumu ekimi, sabır ve dikkat gerektiren bir süreçtir, ancak doğru uygulamalarla lezzetli ve bol ürün alabilirsiniz. Başarılı bir yetiştiricilik için her adımı titizlikle takip etmeyi unutmayın. |