Börülce tohumu çeşitleri nelerdir ve nasıl yetiştirilir?

Börülce (Vigna unguiculata), sıcak iklimlerde yetişen, besleyici ve lezzetli bir baklagildir. Farklı bölgelerde "cowpea" veya "black-eyed pea" olarak da bilinir. Börülce tohumu çeşitleri genellikle tane rengi, büyüklüğü ve yetişme özelliklerine göre ayrılır. İşte yaygın börülce tohumu çeşitleri:

• Klasik Börülce: Açık yeşil veya beyaz renkli, siyah göbekli tanelerle karakterizedir. Türkiye'de en yaygın türdür ve salata, yemeklerde kullanılır.
• Siyah Börülce: Koyu renkli tanelere sahiptir, daha yoğun bir aroması vardır ve genellikle geleneksel yemeklerde tercih edilir.
• Kırmızı Börülce: Kırmızımsı veya kahverengi taneleri olan bu çeşit, daha tatlı bir tada sahiptir ve özellikle Afrika mutfağında popülerdir.
• Bodur Börülce: Daha kısa boylu bitkiler üreten bu tohumlar, küçük bahçeler veya saksı yetiştiriciliği için uygundur.
• Yerel Çeşitler: Farklı bölgelerde adapte olmuş, iklim koşullarına dayanıklı yerel tohumlar bulunur; örneğin, Ege veya Akdeniz bölgelerine özgü çeşitler.

Börülce yetiştirmek, sıcak ve ılıman iklimlerde kolaydır. İşte adım adım yetiştirme rehberi:

• İklim ve Zaman: Börülce, sıcaklığın 15-30°C arasında olduğu bahar ve yaz aylarında yetiştirilir. Don riski olmadığında, genellikle nisan-haziran aylarında ekim yapılır.
• Toprak Hazırlığı: İyi drene edilmiş, humuslu ve hafif kumlu topraklar idealdir. Toprağı ekim öncesi çapalayarak havalandırın ve organik gübre (örneğin, kompost) ekleyin.
• Ekim: Tohumları doğrudan bahçe veya saksıya 2-3 cm derinlikte, 20-30 cm aralıklarla ekin. Sıra üzeri mesafe 40-50 cm olabilir. Tohumları önceden bir gece suda bekletmek çimlenmeyi hızlandırabilir.
• Sulama: Düzenli sulama gereklidir, ancak aşırı sudan kaçının. Toprağın nemli kalmasına dikkat edin; çiçeklenme ve meyve oluşumu dönemlerinde sulamayı artırın.
• Bakım: Yabani otları temizleyin ve bitkiler büyüdükçe hafifçe çapalayın. Börülce genellikle azot bağlayıcı olduğu için fazla gübre gerektirmez; aşırı azot, yaprak gelişimini artırıp verimi düşürebilir.
• Hasat: Ekimden yaklaşık 60-90 gün sonra, taneler dolgunlaştığında hasat edilir. Taze tüketim için yeşil kabuklu toplanabilir veya kurutulmuş taneler için bitki tamamen kuruyana kadar beklenir.
• Zararlılar ve Hastalıklar: Yaprak bitleri veya fungal hastalıklara karşı doğal yöntemlerle (örneğin, neem yağı) mücadele edin; aşırı nemden kaçınarak kök çürümesini önleyin.

Börülce yetiştiriciliği, uygun koşullarda verimli ve keyifli bir deneyim sunar. Yerel ikliminize uygun tohum seçerek başlayabilirsiniz.