Bitki tohumunun filizlenme süreci nasıl gerçekleşir?

Doğanın en etkileyici dönüşümlerinden biri olan tohum filizlenmesi, yaşamın başlangıç mucizesini gözler önüne seriyor. Bir tohumun toprakla buluşmasıyla tetiklenen bu karmaşık biyolojik süreç, embriyonun uygun koşullarda genç bir bitkiye dönüşümünün hikayesini anlatıyor.

28 Ekim 2025

Bitki Tohumunun Filizlenme Süreci (Çimlenme)


Bitki tohumunun filizlenmesi, tohumun içindeki embriyonun uygun koşullar altında büyüyerek genç bir bitkiye dönüşmesi sürecidir. Bu süreç, tohumun çimlenme olgunluğuna ulaşmasıyla başlar ve genellikle şu aşamalardan oluşur:

1. Su Emilimi (İmbibisyon)


  • Tohum, suyu emerek şişmeye başlar. Bu, tohum kabuğunun yumuşamasını ve embriyonun metabolik aktivitelerini tetikler.
  • Su, enzimleri aktive ederek depo besinlerin (nişasta, proteinler) parçalanmasını sağlar.

2. Enzimatik Aktivite ve Solunum


  • Su emilimi sonrası enzimler (amilaz, proteaz) harekete geçer ve depo besinleri embriyonun kullanabileceği basit şekerler ve amino asitlere dönüştürür.
  • Solunum hızı artar; oksijen tüketilir ve enerji (ATP) üretilir.

3. Embriyo Büyümesi ve Hücre Bölünmesi

  • Embriyo, enerji ve besinleri kullanarak büyümeye başlar. Kökçük (radicle) ilk olarak tohum kabuğundan dışarı çıkar.
  • Kökçük, toprağa tutunur ve su ile mineral emilimini sağlar.

4. Sürgün Gelişimi

  • Kökçükten sonra gövdecik (plumule) yukarı doğru büyür ve yapraklar oluşmaya başlar.
  • Genç bitki, fotosentez yaparak kendi besinini üretmeye hazır hale gelir.

Filizlenme İçin Gerekli Koşullar:

  • Su: Tohumun şişmesi ve enzimatik süreçler için gereklidir.
  • Oksijen: Solunum için şarttır; enerji üretimini destekler.
  • Sıcaklık: Enzim aktivitesi için uygun sıcaklık aralığı (türe göre değişir) gerekir.
  • Işık (Bazı Türlerde): Bazı tohumlar filizlenme için ışığa ihtiyaç duyarken, bazıları karanlıkta çimlenir.

Bu süreç tamamlandığında, tohumdan genç bir fide oluşur ve bitki bağımsız bir şekilde büyümeye devam eder.

Yeni Soru Sor / Yorum Yap
şifre
Sizden Gelen Sorular / Yorumlar
İlk soruyu siz sormak istermisiniz?
Çok Okunanlar
Haber Bülteni